De pest vanuit een andere invalshoek

Lieve lezers,

In mijn vorige blogpost konden jullie al lezen over mijn interesse in toneel. Ik vermeldde ook Othello, een toneelstuk geschreven door de alom bekende William Shakespeare. Jullie wisten het misschien niet, maar ook hij leefde in een moeilijke tijd, net zoals wij nu. Hij leefde namelijk tijdens de pestepidemie. Het lijkt mij wel interessant om deze epidemie vanuit zijn standpunt te bekijken.

De pest

Afbeelding van typische
kledij 'pestdokters'
De pest, ook wel zwarte dood genoemd, was een infectieziekte die van de 14e eeuw tot de 19e eeuw woedde. De pestepidemie uit de Middeleeuwen zou overgekomen zijn vanuit Azië. Symptomen van de pest waren grote builen die ontstonden als gevolg van ontstekingen aan de lymfeklieren, zwarte vingers, tenen en neuzen en ook koorts.  Er was op dat moment geen medicijn voorhanden en velen zagen de pest als een straf van God. Daarnaast beschuldigde de bevolking ook minderheidsgroepen , zoals de joden, die doorheen de geschiedenis vaak zondebokken waren.
Dokters hadden toen nog niet de kennis die dokters de dag van vandaag hebben en ze wisten vaak niet wat te doen. Op een bepaald moment had je dokters die zich specialiseerden in de pest, de zogenaamde 'pestmeesters/pestdokters', die zich erg karakteristiek kleedden. 


De pest en het toneel

De pest had natuurlijk ook een impact op het toneel en dat wel op twee manieren. De meest voor de hand liggende is dat veel mensen stierven: acteurs, maar ook mensen die het toneel financierden, het publiek... Maar het had nog op een tweede manier een impact op het toneel. In die tijd zag de Kerk het toneel namelijk als zondig en zoals ik hierboven al vertelde dachten de mensen dat de pest een straf was van God. Veel theaters moesten dan ook onder dwang hun deuren sluiten.

Portret van Shakespeare
Shakespeare en de pest 

Ook Shakespeares familie bleef niet gespaard van de pest. Twee kinderen van John en Mary, Shakespeares ouders, stierven. Daarna probeerden ze de toen erg jonge Shakespeare hetzelfde lot te besparen door zich een tijdje op te sluiten. Gelukkig voor ons, want anders hadden we misschien nooit kunnen genieten van zijn werken.
Ik vermeldde al dat veel theaters moesten sluiten en ook het theater van Shakespeare bleef niet achter. Die tijd was voor hem wel erg productief: hij schreef maar liefst vier toneelstukken: Macbeth, King Lear en Antonius en Cleopatra en misschien wel nog meer.
Shakespeare schrijft geen toneelstukken over de pest, omdat dit een taboeonderwerp is, toch zijn in zijn stukken een aantal verwijzingen te vinden naar de pest. In het erg bekende 'Romeo en Julia' kan de broeder de boodschap over de zogezegde dood van Julia niet overbrengen omdat hij in een geïnfecteerd huis zou verblijven en dus in quarantaine moet blijven. Mercutio spreekt ook over "A Plague on both your houses". King Lear vervloekt zijn dochter met de pest:
"We'll no more meet, no more see one another. But yet thou art my flesh, my blood, my daughter,Or rather a disease that's in my flesh,Which I must needs call mine. Thou art a boil,A plague-sore, an embossèd carbuncle,In my corrupted blood. (2.4.253-258) (William Shakespeare, 1606)"
 Zo kan ik nog een tijdje doorgaan, want hij maakt heel wat korte verwijzingen.

Vanuit een ander standpunt

De pest was dus op een bepaalde manier heel belangrijk voor Shakespeare. Ik ben al naar the Globe Theatre geweest en had dus al gehoord dat Shakespeare zijn theater had moeten sluiten tijdens de pest. Toch vond ik het interessant om Shakespeare vanuit een ander standpunt te bekijken en ook de pest vanuit een specifiek persoon te volgen. Ik ben er zeker van dat corona op zijn manier ook de literatuur zal beïnvloeden. Zo'n gebeurtenissen hebben nu eenmaal een grote invloed op het leven van mensen.

Tot schrijfs.

Bronvermelding:

De Paepe, H. (17 maart 2020). 'A plague on both your houses!' Hoe de pest Shakespeare vormde. Geraadpleegd op 18 mei 2020 via https://doorbraak.be/pest-plague-both-houses/

Garcia, M. & Pitchford, K. (13 december 2012). The Bubonic plague and theater? Geraadpleegd op 18 mei 2020 via https://shakespearianlife.wordpress.com/2012/12/13/the-bubonic-plague-and-theater/

Shmoop University (s.d.). King Lear Quotes. Geraadpleegd op 18 mei 2020 via https://www.shmoop.com/study-guides/literature/king-lear/quotes

Staff, H. (13 mei 2020). William Shakespeare Wrote in the Shadow of the Plague. Geraadpleegd op 18 mei 2020 via https://www.poetryfoundation.org/harriet/2020/05/william-shakespeare-wrote-in-the-shadow-of-the-plague

Wikipedia (18 mei 2020). Pest. Geraadpleegd op 1 juni 2020 via https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwarte_Dood#Oorsprong

Young, R. & Hagan, A. (6 april 2020). He didn't flee': Shakespeare And The Plague. Geraadpleegd op 18 mei via https://www.wbur.org/hereandnow/2020/04/06/shakespeare-plague-coronavirus



Reacties

  1. Hallo Anaïs,

    Je schrijft heel erg mooi en het leest ook vlot. Ik vind het ook echt leuk dat je een link maakte tussen toneel en de pest. Ik had het nog nooit zo bekeken. Ik ben zelf minder 'in to' toneel, maar dit doet mij wel denken aan de opnames van series en films die nu stop zijn gezet wegens het coronavirus. Heel veel series zullen daardoor pas later kunnen hervatten...

    Groetjes,
    Ouidad

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts